Chcemy kupić nowy, solidny rower w cenie do 3000 zł (lub około). Wybór nas przytłacza. Co wybrać? Wiele zależy od tego, w jaki sposób chcemy z roweru korzystać, czy to nasz pierwszy prawdziwy rower górski czy może kolejny. Wybór jest gigantyczny: Kross, Unibike, Romet… i setki innych marek. Rozmiary kół 26, 27,5 lub 29 cali. Do tego tysiące kombinacji wszelkich komponentów Shimano, Sram i wielu innych. Zakładając, że nie wiemy, co chcemy kupić, a pragniemy roweru na wycieczki po lesie i niedużych pagórkach, a zasobność portfela jest ograniczona do około 3000 zł, mamy już skromniejszy, ale nadal ogromny wybór.

Dlaczego rower górski? Bo jest uniwersalny. Można nim jeździć po mieście, lesie, piasku, błocie, asfalcie… wszędzie. Poradzi sobie niemal w każdych warunkach. Nawet jeśli poruszamy się wyłącznie po mieście, warto rozważyć rower górski, ponieważ nawierzchnia polskich dróg rowerowych, jak i jezdni, niekiedy przypomina trasę rodem z górskich maratonów (lub jak kto woli, ser szwajcarski).

Po pierwsze – musimy zdecydować, czy chcemy rower z kołami 29”, 27,5” czy 26”. Najtańsze są rowery na kołach 26”, niestety producentom udało się przeforsować zmianę na 27,5”, w efekcie czego brakuje wyboru podzespołów dla dwudziestekszóstek. Dlatego w praktyce wybieramy pomiędzy 27,5 i 29. Zaletą 29-calowych (tzw. „twentyninerów”) jest nieco większa stabilność i nieco większa płynność w pokonywaniu nierówności terenu. Jednak nie gloryfikujmy tych zalet, gdyż okupione są one pewnym ograniczeniem zwrotności i nieco wyższą ceną (lub niższą jakością w tej samej cenie co 27,5). Jeśli zatem ważniejszy jest komfort niż zwrotność między zawijasami wśród drzew, wybierz 29-calowe koła.

Kolejna ważna kwestia – rama. Tu wybór jest prosty, budżet ogranicza nas do ramy aluminiowej, sztywnej. Bez amortyzacji z tyłu, czyli hardtrail. Nie łudźmy się, że uda się kupić w takiej cenie rower z tylnym amortyzatorem (dumperem), który będzie spełniał podstawowe nawet oczekiwania. Jakość działania będzie niezadowalająca, a trwałość i odporność na zużycie znikoma. Darujmy sobie więc tylne amortyzatory.

Rama będzie zatem aluminiowa, stosunkowo lekka i dość mocna. Producenci ram projektują je dostosowując do zastosowań, analizując naprężenia i siły, jakie będą działać podczas typowego użytkowania przez użytkownika o statystycznie typowej wadze lub lżejszych. Jeśli więc mieścimy się w tych normach, mamy do wyboru bardzo wiele ram, możemy się skupić na najlżejszych i takich, które po prostu nam się podobają. Jeśli oczekujemy od ramy większej wytrzymałości i sztywności, warto zwrócić uwagę na przekroje rur – jeśli są nietypowe (np. hydroformowane), przypominające trapez lub trójkąt – będą prawdopodobnie nieco sztywniejsze i wytrzymalsze. Prawdopodobnie, ponieważ aby określić z całą pewnością, należałoby uwzględnić grubość ścianek, materiał, metodę spawania i geometrię. To zbyt wiele, by prosto i krótko opisać.

 


Bez wdawania się w szczegóły – stop aluminium z serii 6061 T6 (stop z magnezem) jest lepszy od 7005 T6 (stop z cynkiem), a ten jest lepszy od aluminium serii 5000. Różnice są w masie i wytrzymałości, oraz oczywiście w cenie. Lepsze są ramy cieniowane od niecieniowanych. Cieniowanie polega na zmniejszaniu grubości ścianek ramy (i nie tylko ramy) w miejscach, które są mniej obciążone, dzięki czemu rama może być nieco lżejsza przy zachowaniu dobrej wytrzymałości. Ramy cieniowane są lżejsze, równie wytrzymałe, ale droższe. Kilkukrotne cieniowanie oznacza, że proces cieniowania został przeprowadzony więcej niż raz, na różnym poziomie, i ścianki rur mają nie dwie różne grubości, ale trzy lub jeszcze więcej – pozytywnie wpływa to na ciężar, a negatywnie na cenę.

Najważniejsza jednak w ramie jest geometria, czyli dobór długości poszczególnych rurek i kształt ramy. Jeśli nie jesteśmy specjalistami, możemy spróbować zaufać producentowi, który dobiera proporcje długości rur w taki sposób, by sprawdziły się w popularnych zastosowaniach. To, o czym musimy pamiętać, to rozmiar ramy. Musi być taki, by wygodnie się jeździło. Najlepiej dobrać rozmiar ramy eksperymentalnie – wsiadając na rower, który chcemy kupić.

Opcjonalnie można opierając się o wzrost posłużyć się tabelką:

wzrost (cm) 152-157 157-162 162-167 167-174 174-179 179-185 185-190 191-195 195+
wielkość ramy (cale) 14″ 15″ 16″ 17″ 18″ 19″  20″ 21″ 22″

Rozmiar ramy to nic innego, jak długość w calach rury podsiodłowej pomiędzy suportem (osią pedałów) a górnym trójkątem (połączeniem z rurą poziomą). Jeśli dobierzemy poprawnie rozmiar ramy, mamy gwarancję, że jazda na rowerze będzie wygodna dla naszego kręgosłupa. Nie trzeba będzie nadmiernie wyciągać nóg ani rąk, a zakręcanie kierownicą będzie wygodne i naturalne.

Przerzutki – tu paradoksalnie, im mniej, tym lepiej. Obecnie popularne w rowerach górskich są 10 biegów z tyłu. Jest to wygodne, ale trzeba brać pod uwagę, że im więcej biegów, tym precyzyjniej muszą działać przerzutki, a łańcuch musi być węższy (i mniej trwały od szerszego). Jeśli zatem zależy nam na większej ilości biegów, trzeba liczyć się z większymi kosztami utrzymania sprzętu w dobrej kondycji przez lata. Obecnie jednak polecamy 10 biegów z tyłu i 2 z przodu. Warto także zwrócić uwagę na rozpiętość przełożeń, czyli ilość zębów na największej i najmniejszej zębatce. Im większe różnice, tym większą różnicę odczujesz przy podjazdach pod strome górki lub jeździe z dużą prędkością po asfaltach.

Amortyzator – jeśli stosujemy ramę aluminiową (w praktyce duraluminiową), potrzebny będzie amortyzator z tego względu, że ramy z tego materiału są sztywne i nie tłumią drgań tak, jak to robi stal, tytan czy kompozyt. Amortyzator to drogi podzespół, celem jego działania jest zapewnienie przyczepności kół i zmniejszenie gwałtownych przeciążeń podczas jazdy w terenie. Głównym celem stosowania amortyzatora nie jest zapewnienie pełnej wygody, tylko bezpieczeństwa. Do wyboru mamy całą gamę amortyzatorów – jednak w cenie roweru do około 3000 zł wybór jest mocno ograniczony, gdyż amortyzatory naprawdę dobrej jakości zaczynają się od ceny około 1000 zł.

Amortyzatory ze sprężyną stalową i elastomerem to najtańsze, a zarazem najmniej efektywne widelce. Marki jak SR Suntour (np. modele XCR), RST, RockShox itp. będą dobrym wyborem w tej kategorii. Odradzamy ZOOM-y i inne egzotycznie brzmiące wynalazki. Mając większy budżet, można pokusić się o amortyzator z olejowym tłumieniem i sprężyną powietrzną – np. RockShox Reba, Recon, SR Suntour Axon.

Hamulce – do wyboru są hamulce tarczowe hydrauliczne, tarczowe mechaniczne i V-brake. Kategorią wyboru nie powinna być tu technologia, tylko jakość, gdyż dobre V-brake lepiej się sprawdzą niż kiepskiej jakości hamulce tarczowe, które mogą sprawić sporo kłopotów. Polecamy dobre V-brake marek Shimano lub Avid. Warto zaopatrzyć się w klocki hamulcowe w metalowej obudowie, np. marki Clarks. Jeśli możemy nieco więcej wydać na hamulce i zamierzamy jeździć z nieco większych górek, także w kiepskiej pogodzie, warto rozważyć zakup hamulców tarczowych. Powinny to być hamulce hydrauliczne – polecamy tu marki takie jak Shimano, Avid/Sram. Warto wiedzieć, że wielkość tarczy hamulcowej ma wpływ na siłę hamowania – im większa, tym siła hamowania większa. Jednak większe tarcze są bardziej podatne na wykrzywienie, a krzywa tarcza to obcierający hamulec, szybsze zużycie klocków i marnowanie energii podczas jazdy. Na początek tarcza o średnicy 160 mm zwykle wystarczy, jeśli masz większą masę lub jeździsz z dużych górek, 180 mm to rozsądny kompromis.

Koła – na koła składają się obręcze, szprychy i piasty. Istotnym parametrem kół jest masa, jest ona znacznie istotniejsza od masy np. ramy, bo to masa rotująca. Im mniejsza, tym mniej energii będziemy musieli włożyć podczas pedałowania w rozpędzenie roweru. Istotna jest także wytrzymałość – szczególnie ważna, jeśli rowerzysta jest znacznej wagi i zamierza jeździć w trudnym terenie. Jazda po kilkudziesięciocentymetrowych kamienistych uskokach wymaga solidnych obręczy. Zwykle w rowerach górskich stosuje się obręcze dwuścienne, przekroju zbliżonym do trójkąta. Zwiększa to wytrzymałość.

Na wytrzymałość mają także wpływ szprychy – powinny być stalowe i nierdzewne.

Opony najlepiej, jeśli są lekkie, a jednocześnie z dobrego materiału. Warto zwrócić uwagę na bieżnik – to on decyduje, w jakich warunkach opona lepiej się sprawdzi. Opona z bieżnikiem na błoto doskonale sobie poradzi w błotnistej trasie, jednak na asfalcie będzie ciężko się toczyła. Analogicznie opona z bieżnikiem stworzonym do jazdy po asfalcie i ubitych duktach leśnych (semislick) będzie się ślizgać w błocie i niestabilnie zachowywać w piasku. Jeśli nie wiemy, w jakich warunkach będziemy najczęściej jeździć, wybierzmy oponę uniwersalną, dobrze radzącą sobie w różnych warunkach terenowych – np. Maxxis Crossmark (lub o podobnym bieżniku). Nie jest to opona optymalna do jazdy ani na szosie, ani w błocie… choć radzi sobie w drobnym piasku, ale nie najlepsza – jest to opona średnia, ale za to uniwersalna. O oponach można mówić bardzo wiele, dlatego zostaną one omówione w odrębnym artykule.

Dodatkowo, istotnym elementem przy wyborze odpowiedniego roweru górskiego jest także uwzględnienie własnych umiejętności technicznych oraz planowanych tras. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z jazdą w terenie, warto rozważyć rower z geometrią bardziej przystosowaną do początkujących, oferującą stabilność i łatwość manewrowania. Z kolei doświadczeni rowerzyści mogą zdecydować się na bardziej agresywną geometrię, umożliwiającą bardziej dynamiczną jazdę na wymagających trasach.

Innym aspektem wartym uwagi jest ergonomiczne dopasowanie roweru do indywidualnych preferencji. Często zaniedbywanym elementem jest wybór odpowiedniego siodła i kierownicy. Siodło powinno być wygodne i dostosowane do długości naszej trasy oraz naszych preferencji dotyczących pozycji siedzącej. Podobnie, kierownica powinna być odpowiedniej szerokości i kształtu, aby zapewnić komfortową i stabilną jazdę.

Należy również pamiętać o akcesoriach i dodatkach, które mogą znacząco wpłynąć na wygodę i funkcjonalność roweru. W zależności od planowanych tras i warunków atmosferycznych, warto rozważyć zakup błotników, bagażnika, oświetlenia czy też licznika rowerowego.

Ostatnim, ale nie mniej istotnym aspektem jest serwisowanie i konserwacja roweru. Nawet najwyższej jakości rower będzie wymagał regularnej konserwacji i serwisowania, aby zapewnić bezpieczeństwo i komfort jazdy. Warto więc zwrócić uwagę na dostępność części zamiennych oraz lokalizację serwisu, który będzie w stanie profesjonalnie zadbać o nasz sprzęt.

Podsumowując, wybór odpowiedniego roweru górskiego to proces, który wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak budżet, indywidualne preferencje, umiejętności techniczne oraz planowane trasy. Przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeanalizować wszystkie dostępne opcje i skonsultować się z doświadczonymi ekspertami, aby znaleźć rower, który najlepiej spełni nasze oczekiwania i potrzeby.

 
Wyszukaj rower w okazyjnej cenie: